Waterbodemonderzoek in de grachten van Leiden

Aanleiding en doel

De aankomende jaren wil de gemeente Leiden een groot aantal kademuren in de binnenstad gaan vervangen. Vanuit het team Bodem en Saneringsadvies is begin november een waterbodemonderzoek uitgevoerd in de grachten van Leiden. Een interessante klus, maar wel met een luchtje!

Voordat de gemeente Leiden de reconstructie van de kademuren in gang kan zetten moet er eerst op papier staan wat de mogelijkheden zijn. Kan de sliblaag zomaar worden hergebruikt of mag deze worden verspreid in het oppervlaktewater? Zijn er specifieke veiligheidsmaatregelen nodig bij de werkzaamheden? Wat kunnen we zeggen over de samenstelling en kwaliteit van de vaste waterbodem onder het slib? Dit zijn enkele vragen die beantwoord moesten worden. 

Uitvoering veldwerk

Om dit tot de bodem uit te zoeken hebben onze veldwerkers enkele dagen op een boot, met zo’n honderd glazen potten, in de grachten van Leiden doorgebracht. Op basis van de vooraf vastgestelde GPS-coördinaten is met de boot naar de exacte locaties van de boorpunten gevaren. Per boorpunt is met een peilstok de exacte diepte van het water bepaald en vervolgens zijn er monsters genomen van de sliblaag en de vaste waterbodem. Al snel bleek dat er vrij veel variatie zat in het waterbodemtype. Hierdoor moest, in overleg met de adviseur van dienst, het onderzoeksplan op enkele punten worden bijgesteld.

Het grote verschil met een landbodemonderzoek?

Het waterbodemonderzoek kent een andere richtlijn, namelijk de NEN5720. Daarnaast wordt voor het veldwerk de BRL2003 gehanteerd. Tijdens het onderzoek waren enkele zaken opvallend, bijvoorbeeld dat een waterkolom van 3,5 meter die ‘op’ de onderzoekslocatie ligt zorgt voor minder stabiliteit tijdens de monstername. Ook bestaat het risico om in het water te vallen (ondervangen door reddingvesten), waarbij er eventueel andere waterobjecten (woonboten en andere vaartuigen) op de locatie aanwezig zijn of gebruik maken van dezelfde waterverbinding.